افشای اختیاری اطلاعات، هماهنگی و مشارکت میان شرکت ها و سرمایه گذاران را با توجه به افزایش شفافیت اطلاعاتی و کاهش عدم تقارن اطلاعاتی بهبود می بخشد. افشای اختیاری با کاهش فرصت های دستکاری سود منجر به بهبود کیفیت گزارشگری مالی و افزایش سطح اطمینان سرمایه گذاران می شود. در این مقاله با نمونه ای متشکل از 730 سال شرکت در دوره زمانی 1392-1388 به بررسی رابطه بین افشای اختیاری و مدیریت سود پرداخته شد. در بررسی فرضیه ها از روش معادلات ساختاری استفاده شد تا اثرات مستقیم افشای اختیاری و اثرات غیرمستقیم سایر متغیرها از طریق بهبود سطح افشای اختیاری بر مدیریت سود سنجیده شود. یافته ها نشان داد، افزایش سطح افشای اختیاری منجر به کاهش میزان مدیریت سود شرکت ها که از طریق دستکاری اقلام تعهدی اختیاری و دستکاری اقلام واقعی حاصل می شود، می گردد. همچنین ویژگی های هیات مدیره و عملکرد مالی نیز از طریق بهبود سطح افشای اختیاری منجر به کاهش مدیریت سود می گردند.

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر ویژگی های روانی مدیران مالی بر افشای اختیاری اطلاعات است. این پژوهش حاضر از نظر نتایج، کاربردی؛ از نظر هدف، تحلیلی؛ و از نظر دورۀ زمانی، مقطعی بوده است. جامعۀ آماری پژوهش، مدیران مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است و نمونه آماری بر اساس فرمول کوکران 130 نفر تعیین گردید. برای سنجش افشای اختیاری اطلاعات از پرسشنامه پارسیان و همکاران (1397) استفاده شد که شامل 8 مولفه (پیشینه اطلاعاتی، چشم نداز آتی، راهبری شرکتی و فرایند داخلی، نوآوری و رشد، اطلاعات فروش و مشتریان، سرمایه انسانی، عملکرد اجتماعی و زیست محیطی، اطلاعات مالی) بوده و برای محاسبه ویژگی های روانی از پرسشنامه پنج عاملی شخصیت گلدبرگ (شامل روان رنجورگرایی، وجدانی بودن، برون گرایی، سازگاری و پذیرا بودن) استفاده شد. نتایج تجزیه و تحلیل بر اساس معادلات ساختاری نشان داد که ویژگی های روانی مدیران مالی با افشای اختیاری اطلاعات شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معنی دار دارد.

افشای اختیاری مدیران به عنوان یکی از مکانیزم های شفافیت اطلاعاتی، مورد توجه تحلیل گران و فعالان بازار سرمایه می باشد. شناسایی محرک های افشای اختیاری می تواند به درک عوامل موثربرشفافیتوکاراییبازارسرمایه و کارایی تخصیص منابع کمک کند. در این پژوهش، ویژگیهای شرکت، راهبری شرکتی و قدرت ذینفعان به عنوان محرک های افشای اختیاری بررسی می گردند. نمونه تحقیق شامل 146 شرکت پذیرفته در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1392- 1388 می باشد. در بررسی فرضیات این پژوهش از روش معادلات ساختاری و رگرسیون چند متغیره استفاده شد تا تحلیل جامعی از تاثیر متغیرهای مکنون و اجزای سازنده های آنها بر افشای اختیاری صورت گیرد. یافته های پژوهش نشان می دهد، ویژگی های ساختاری شرکت تاثیر مثبت و معنادار و ویژگیهای عملکردی شرکت تاثیر منفی و معناداری برسطح افشای اختیاری دارند. ویژگیهای هیات مدیره، ساختار مالکیت و حسابرسی تاثیر مثبت و معنا داری برسطح افشای اختیاری دارند. همچنین ذینفعان داخلی تاثیر منفی و معنا دار و ذینفعان خارجی تاثیر مثبت و معناداری برسطح افشای اختیاری می گذارند.

برخی تحقیقات در زمینه مساله نمایندگی به مطالعه نقش سیستم های کنترلی در رابطه با مالکان و مدیران پرداخته اند. در این تحقیق رابطه بین دو مکانیسم کنترلی، یعنی افشای اختیاری (مکانیسم کنترل خارجی) و مدیران غیرموظف (مکانیسم کنترل داخلی)، که تقلیل دهنده مشکلات نمایندگی می باشند، مورد مطالعه قرار گرفت. به همین منظور نمونه ای از شرکت های تولیدی حاضر در بورس که صورت های مالی و گزارش فعالیت هیات مدیره مربوط به 29 اسفند سال 1385 را منتشر کرده بودند، انتخاب و در نهایت شامل 239 شرکت گردید. افشای اختیاری توسط 71 شاخص که در مطالعات قبلی نیز بکار رفته است با اعمال تعدیلاتی تعیین گردید. نتایج تحقیق نشان داد که مدل بکار رفته، 20 درصد از تغییرات افشای اختیاری را که در حدود یافته های قبلی نیز می باشد، بازگو می کند. این در حالی است که رابطه معنی داری بین افشای اختیاری و مدیران غیرموظف یافت نشد. این مطالعه حرکتی در جهت تحقیقات آتی با محوریت افشای اختیاری است و بر موضوع شفافیت در بازار سرمایه تاکید دارد.

افشای اختیاری اطلاعات توسط شرکت ها یکی از ابزارهای مهم مدیران به منظور انتقال اطلاعات مربوط به عملکرد مالی به سرمایه گذاران، اعتباردهندگان و سایر افراد ذینفع می باشد و یکی از دلایل مهم تقاضا برای افشای اطلاعات، مسانل نمایندگی و عدم تقارن اطلاعات است. این پژوهش با هدف تدوین الگوی مناسب افشای اختیاری با بررسی متون و ادبیات حوزه افشای اختیاری، مدلی متشکل از ده بعد در233 آیتم طراحی نمود که روایی و پایایی آن برحسب نظر خبرگان مورد تائید واقع شد. سپس مدل در بین 146 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 92-88 مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها بیانگر همبستگی بالای آیتم های تعیین شده در هریک از ابعاد با نمره کل آن بعد و همچنین همبستگی بالای نمره هر یک از ابعاد با نمره کل افشای اختیاری می باشد. همچنین ضریب پایایی ابزار طراحی شده 0. 8 می باشد. براین اساس الگوی تدوین شده از منظر خبرگان و تحلیل همبستگی از روایی و پایایی بالایی برخوردار بوده و می تواند توسط مدیران شرکتها در راستای بهبود شفافیت اطلاعاتی مورد استفاده قرار گیرد.

افشای اختیاری اطلاعات شرکت ها از ابزار مهم مدیران به منظور انتقال اطلاعات عملکرد مالی به سرمایه گذاران، اعتباردهندگان و سایر افراد ذی نفع است. یکی از دلایل مهم تقاضا برای افشای اطلاعات، مسانل نمایندگی و عدم تقارن اطلاعات است. هدف این پژوهش بررسی قیمت گذاری افشای اختیاری با بهره مندی از مدل های اولسون (1995)، استون و هریس (1996) و مدل ارزش شرکت با توجه به اثر درون زای متغیر افشا است. در این راستا، شاخص افشای اختیاری 146 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1388 تا 1392 به کمک روش تحلیل محتوا و رویکرد وزن دهی یکسان، محاسبه و آزمون شد. یافته های پژوهش نشان می دهد افشای اختیاری شرکت ها در تصمیم گیری و ارزش گذاری شرکت ها به کار می رود. همچنین بررسی مدل غیرخطی ارزش شرکت نشان می دهد در ارزش گذاری شرکت ها سطح مطلوبی از افشای اختیاری به کاربرده می شود.

افشای اطلاعات به عنوان بخشی از سیستم گزارشگری مالی، تحت تاثیر عوامل سازمانی زیادی است که تمرکز سازمانی از جمله این عوامل قلمداد می شود. انتظار می رود در سازمان های غیرمتمرکز، با گسترش سیستم های اطلاعاتی حسابداری، افشای اطلاعات در سطح وسیع تر و تجمیع یافته تری صورت گیرد. از این رو هدف از مقاله حاضر بررسی تاثیر تمرکز سازمانی بر هر دو شکل افشای اطلاعات (اجباری و اختیاری) می باشد. در همین راستا با جمع آوری اطلاعات مربوط به میزان تمرکز سازمانی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از طریق پرسشنامه تمرکز سازمانی رابینز در سال 1393، تاثیرگذاری تمرکز سازمانی بر میزان افشای اطلاعات مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که تمرکز سازمانی بر افشای اجباری و اختیاری اطلاعات تاثیر معناداری داشته و با متمرکزتر شدن سازمان ها سطح افشای اطلاعات کاهش می یابد. این نتایج علاوه بر توسعه ادبیات مربوط به عوامل موثر بر افشای اطلاعات، می تواند برای مدیران شرکت ها از جهت چگونگی تصمیم گیری در مورد تمرکز و غیر متمرکز بودن سازمان مفید بوده و در نهایت سبب افزایش شفافیت اطلاعاتی و بهبود تصمیم گیری های اقتصادی شود.

هدف: نتایج تحقیقات پیشین نشان داده است که ارایه اطلاعات داوطلبانه و اختیاری شرکت ها، به کاهش ریسک سرمایه گذاران کمک می کند؛ اما ارایه این اطلاعات، به تصمیم های مدیران بستگی دارد. بنابراین، هدف این پژوهش، بررسی تاثیر خودشیفتگی مدیران بر افشای اختیاری اطلاعات شرکت هاست. روش: با استفاده از داده های 135شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، در دوره زمانی 1388 تا 1397، فرضیه ها به کمک رگرسیون چندگانه آزمون شدند. یافته ها: پس از تجزیه و تحلیل های آماری، نتایج حاصل از فرضیه های پژوهش حاکی از آن است که خودشیفتگی مدیران، بر افشای اختیاری اطلاعات شرکت ها تاثیر منفی و معناداری می گذارد. در این پژوهش، از دو شاخص نسبت پاداش مدیران بر کل حقوق و دستمزد پرداختی و اندازه امضای مدیران برای سنجش خودشیفتگی مدیران استفاده شده است. نتیجه گیری: خصوصیت های شخصیتی مدیران خودشیفته، آنان را به انجام اقدام هایی بر خلاف عرف سوق می دهد و باعث می شود در پی توجه و ستایش دیگران باشند و این اقدام ها در نهایت، عملکرد سازمان را تحت تاثیر قرار خواهد داد. از این رو، تعصبات شخصی و توهم های مثبت مدیران خودشیفته، بر عرضه اطلاعات مالی به بورس اوراق بهادار تاثیر می گذارد. این مدیران، به نادیده گرفتن بازخوردهای منفی محرمانه از عقل خویش تمایل دارند و به طور طبیعی، اطلاعات را در زمان ارتباط با سهام داران در خصوص عملکرد شرکت نادیده می گیرند. افزون بر این، مدیران خودشیفته، ممکن است آگاهانه، اطلاعات ارسالی برای متقاعدکردن سرمایه گذاران را که پروژه های در حال اجرا و با آینده امیدوارکننده ای دارند، تحریف کنند. بروز این پدیده در بین مدیران، باعث خواهد شد که با استفاده از روش های مختلف، تلاش کنند تا افشای اطلاعات اختیاری به سرمایه گذاران و سایر سهام داران را کاهش دهند.

افشای اختیاری و حاکمیت شرکتی به عنوان مساله قابل توجه در عرصه جهانی، نیازمند توجه بیشتر در جوامع علمی و پژوهشی کشورمان است. بر همین اساس این مطالعه تلاش می کند رابطه بین این دو را مورد بررسی و آزمون قرار دهد. در مدل مورد بررسی مکانیزم های حاکمیت شرکتی شامل؛ ساختار مالکیت و ترکیب هیات مدیره است. ساختار مالکیت توسط مالکیت مدیریتی، مالکیت سهامداران عمده و مالکیت دولتی مشخص شده است. ترکیب هیات مدیره از نسبت مدیران غیرموظف اندازه گیری شده است. شاخص افشای داوطلبانه بر اساس تحقیقات پیشین جمع بندی شده است. طبق نتایج تحقیق کاهش در سطح مالکیت مدیریتی و افزایش درصد مالکیت سهامداران عمده با افزایش در سطح افشای داوطلبانه رابطه دارد. این در حالی است که رابطه ای معنی داری بین مالکیت دولتی با افشای اختیاری یافت نشد.